Filmy żołnierz, film czarno-biały, druga wojna światowa

Klasyka polskiej kinematografii. Serial Konrada Nałęckiego powstał na podstawie książki Janusza Przymanowskiego, który jest także współautorem scenariusza. Nakręcono trzy serie przygód załogi „Rudego” – łącznie 21 odcinków. PRL-owskie władze chętnie traktowały serial jako materiał propagandowy, prezentujący obowiązującą wówczas wersję historii z polsko-radzieckim sojuszem na pierwszym planie. Janek wstępuje w szeregi Wojska Polskiego do oddziału wojsk pancernych. Zostaje włączony do załogi czołgu o numerze 102. Wraz ze swoimi wiernymi towarzyszami broni Olgierdem, Gustlikiem, Grigorijem i psem Szarikiem rusza wyzwolić ojczyznę. Dla dzisiejszego widza „Czterej pancerni i pies” pozostają znakomitą produkcją wojenno-przygodową. Zrealizowane z rozmachem sceny batalistyczne, trzymająca w napięciu akcja, zabawne dialogi i przede wszystkim doskonałe postacie stworzone przez wybitnych aktorów – to nieprzemijające wartości serialu.

Jest wiosna 1945 roku, w starym zamku, gdzieś na późniejszych ziemiach zachodnich, urządza sobie kryjówkę niemiecki generał, uciekający przed nacierającą armią radziecką. Nie wie, że parę metrów pod jego stopami, na straży zgromadzonych w piwnicy beczek z winem, czuwa czerwonoarmistka, Marusia. Do tej samej warowni przypadkowo trafia również polski żołnierz – szeregowy Orzeszko, uważany przez kolegów z oddziału za nieuleczalny przypadek ciamajdy i pechowca.

Serial filmowy o bohaterskich przygodach wojennych oficera polskiego wywiadu, działającego pod kryptonimem J-23. Przystojny Polak wygrywa II wojnę światową, wykrada najgłębsze tajemnice Rzeszy, kpi z wysiłków niemieckiego kontrwywiadu, ośmiesza gestapo. W trudnej, niebezpiecznej służbie posługuje się przebiegłością, wdziękiem wobec dam, czujnym okiem, mocnymi pięściami i ciętym słowem. Wkrótce awansuje do stopnia kapitana, a nawet odznaczony zostaje niemieckim Żelaznym Krzyżem.

Ostatni dzień wojny. Poranek pierwszego dnia pokoju. Pokazać tej szczególnej nocy losy młodego człowieka uwikłanego w okupacyjną przeszłość, zmęczonego bohaterstwem, przeczuwającego inne, lepsze życie. Cóż to za piękny temat do filmu. Tej szczególnej nocy spotyka się przeszłość z przyszłością - i zasiada do jednego stołu. Przy akompaniamencie tang i fokstrotów bohater filmu, Maciek Chełmicki, szuka odpowiedzi, jak żyć dalej - jak zrzucić dławiący bagaż przeszłości, rozwiązuje odwieczny dylemat żołnierza. Słuchać czy myśleć. A jednak Maciek zabije...

Wiosna 1945 roku. Oddziały I Armii Wojska Polskiego zbliżają się do Wału Pomorskiego. Brnąc przez błoto, zalane leśne trakty mozolnie zbliżają się do Kołobrzegu. Niemcy nie zamierzają poddać się bez walki i zacięcie bronią swych pozycji. Kompania dowodzona przez porucznika Kotarskiego, której radiowy kryptonim brzmi „Jarzębina”, bierze czynny udział w zmaganiach. Żołnierze są już zmęczeni walką. Chcą wracać do swoich najbliższych, marzą o spokojnym, cichym, własnym kawałku ziemi. Po wkroczeniu do Kołobrzegu walki toczą się o każdy dom, każdy pokój, każdy skrawek ziemi. Po ciężkim boju polscy żołnierze wypierają hitlerowców z miasta i dochodzą do Bałtyku. Niestety nie wszyscy. Nie ma wśród nich już porucznika Kotarskiego i wielu jego towarzyszy.

Połowa kwietnia 1945 roku. Armie Sprzymierzonych zmierzają nieuchronnie w stronę Berlina. Jedna z kompanii Wojska Polskiego ma za zadanie dokonać rozpoznania bojem przeprawy przez Odrę. Kompanię tworzą zaprawieni w walkach weterani jak kapral Wojciech Naróg (Wojciech Siemion), porucznik Kaczmarek (Krzysztof Chamiec). Wśród pozostałych żołnierzy są także między innymi młody AK-owiec – uczestnik powstania warszawskiego, wysiedleńcy z kresów oraz dowódca major Polak (Nikołaj Rybnikow).

Debiutancki film Kazimierza Kutza, złożony z trzech nowel, „Krzyż”, „Pies” i „Wdowa”, będących adaptacjami opowiadań Józefa Hena. Akcja toczy się w czasie II wojny światowej i tuż po niej. „Krzyż”: Franek Socha to wiejski fajtłapa i poczciwina. Podczas wojny wykazuje się jednak bohaterstwem i zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych. Ma nadzieję, że po powrocie do rodzinnej wsi odzyska uznanie w oczach rodziny i znajomych. Wojnę postrzega jednak tylko jako działania frontowe. Po powrocie do domu przeżywa szok, gdy okazuje się, że wojna dotarła także tu, a z jego wsi zostały jedynie zgliszcza. „Pies”: Studium duchowej patologii spowodowanej przez wojnę. Do oddziału polskich żołnierzy przyplątuje się bezpański pies. Okazuje się jednak, że zwierzę zostało wyszkolone przez esesmanów do pilnowania jeńców w Oświęcimiu. Polacy wyładowują na nim swą nienawiść. „Wdowa”: Film pełen humoru i łagodnej satyry. Po wojnie w małym miasteczku na Ziemiach Zachodnich ludzie próbują odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Do miasteczka przybywa wdowa po bohaterze wojennym. Miejscowi traktują ją niemal jak obiekt kultu. Mało kto dostrzega, że jest ona wciąż młodą i atrakcyjną kobietą, która chętniej niż o żałobie myśli o przyszłości.

Perypetie włoskiego żołnierza, który dezerteruje z frontu wschodniego i ukrywa się w mieszkaniu warszawskiego rodzeństwa, by w końcu zostać sprzymierzeńcem Polaków w walce z Niemcami. Młodemu Włochowi, jadącemu z frontu wschodniego na urlop, skradziono w Warszawie pistolet maszynowy. Podejrzewa o to jedną z pasażerek pociągu, Marię. Idzie do jej mieszkania i tam już pozostaje. Maria działa w konspiracji i po pewnym czasie Giuseppe okazuje się bardzo użyteczny – porusza się swobodnie wśród łapanek, wykrada Niemcom broń, itp. Nawet brat Marii, Staszek – marzący tylko o spokoju i odżegnujący się od wszelkiej działalności konspiracyjnej – zostaje w nią wciągnięty.